Interview met tutor Manon Uphoff
De schrijfcarrière Manon Uphoff volgt vanaf haar debuut in 1995 een klimmende lijn. Haar novelle De ochtend valt werd in 2013 bekroond met de Opzij Literatuurprijs. Voor haar verhalenbundels, novellen en roman werd zij genomineerd voor verschillende literaire prijzen en in 2002 ontving ze de C.C.S. Cronenprijs voor haar gehele oeuvre.
Momenteel werkt Uphoff aan een nieuwe roman die ze eind augustus inlevert bij Uitgeverij Querido.
Daarnaast werkt ze aan een scenario en aan diverse beeldende projecten. Ook werkt ze samen met Christine Otten, Herman Koch en stichting Ideefix aan de theatervoorstelling De Gevangenismonologen. En alsof dat niet genoeg is, schrijft ze samen met haar dochter Iris van Vliet een boek over het kijken. Drukke tijden dus, voor Uphoff.
Opmerkelijk is dat zij tussen al het proza momenteel ook aan een scenario werkt. Echter blijkt het niet voor het eerst dat ze zich aan een scenario waagt. Het is wel de eerste keer dat ze werkt aan een script voor een speelfilm én de eerste keer dat het schrijven in direct contact gaat met een productiemaatschappij (Topkapi).
“Iris is een enorm goede lezer, met een groot gevoel voor het creatieve proces.”
Ook voor het eerst werkt ze samen met haar dochter, Iris van Vliet. Vaak hoor je dat creatieve processen met mensen die privé ook dichtbij elkaar staan nogal eens tot spanningen kunnen leiden. Manon geeft aan dat daar bij hen geen sprake van is. De samenwerking tussen haar en haar dochter verloopt ontzettend goed. Ze begrijpen elkaar en leren van elkaar. ‘Iris is een enorm goede lezer,’ aldus Uphoff, ‘met een groot gevoel voor het creatieve proces.’ Haar dochter studeerde Film- en televisiewetenschappen en Manon kan ongelimiteerd op haar kennis leunen, ze vindt de samenwerking een feest. Een samenwerking met een uitstekende uitwisseling van kennis en ervaring, zo klinkt het.
Manon is ook actief als tutor bij Editio. De hamvraag onder schrijvers en docenten blijft: kun je schrijven leren? En zo ja, wat valt er volgens Manon te leren aan schrijven? Manon geeft hier resoluut antwoord op. ‘Je kunt heel veel leren aan schrijven. Je leert vooral dat schrijven aandacht, zorgvuldigheid en betrokkenheid vraagt. En dat het hard werken is, ook als je al jaren publiceert.’
“Je probeert iets over te brengen en hebt daar de lezer keihard bij nodig.”
Manon hoopt dat ze mensen leert dat schrijven communicatie is.’ Je probeert iets over te brengen en hebt daar de lezer keihard bij nodig.’ Hier zegt ze duidelijk bij dat dit niet wil zeggen dat je het werk naar een lezer toe schrijft. Ze bedoelt hiermee dat je een ideale lezer in gedachten hebt wanneer je schrijft, iemand die mee wil werken aan het bouwwerk.
Ook leert ze schrijvers vragen te stellen. Niet om direct een eenduidig antwoord te krijgen, maar om ze te laten realiseren dat zodra iets op papier staat, het wat betekent en het niet meer willekeurig is. ‘Als het op papier staat moet de lezer aan de slag met wat hem of haar wordt aangeboden.’ Manon werkt in haar begeleiding met haar oprechte leeservaring. Ze geeft hierbij aan wat een tekst met haar doet en welke vragen het bij haar, als lezer, oproept.
Tot slot de persoonlijke boodschap van Manon Uphoff aan alle schrijvers:
‘Vertrouw in de kracht van een eigen stem, en heb de moed om die stem ook echt eigen te laten zijn. We maken allemaal dingen mee in het leven, maar, zoals Reve al zei: “waargebeurd is geen excuus’’.’ Hoe je je lied zingt, hoe je al schrijvend klaagt, mekkert, wanhoopt, verlangt, wenst, droomt, verbeeldt; het doet ertoe. Daar komt een hoop techniek bij kijken, en een soort verbetenheid, de wil om het zo goed, zo scherp, zo helder, zo duidelijk mogelijk te zeggen. Wees niet slordig met je taal, niet als je schrijft. Het leven is slordig, daar kunnen we weinig aan doen, maar we kunnen zelf zorgvuldig en gepassioneerd zijn, en samenbrengen wat het bestaan zo vaak en zo grondig uit elkaar slaat.’
Manon Uphoff wil op de Open Dag van Editio een vraaggesprek aangaan met de aanwezigen. Ze zal een proefles verzorgen en ingaan op hoe feedback tot stand komt en je daar als schrijver constructief mee aan de slag kunt. Heb jij naar aanleiding van het werk van Manon of dit artikel prangende vragen gekregen?
Schrijf je hier dan gratis in voor de open dag en stel al je vragen over schrijven!