Filosofisch schrijven, dat klinkt moeilijk. We schudden niet allemaal een kloeke kritiek of een fenomenologie van de geest uit onze mouw. Dat hoeft gelukkig ook niet. ‘Als je de volgende vijf punten in de gaten houdt, ben je al heel goed op weg naar een aardig filosofisch boek.’ zegt Florian.

Florian Jacobs is filosofisch schrijver en redacteur bij ISVW Uitgevers. Hij publiceerde de boeken Markante denkers en Zwaan en zang en leverde bijdragen aan onder meer Trouw, Filosofie Magazine en Filosofie-Tijdschrift.

1) Schrijf voor een duidelijk publiek

Er bestaat geen goed boek dat niet voor een publiek is geschreven. Zelfs een moeilijke filosoof als Hegel wist precies welke lezer hij wilde bereiken – hetzelfde publiek dat op zijn colleges afkwam. Het maakt dan ook niet zozeer uit voor wie je schrijft, als je maar voor iemand schrijft. Een onduidelijk boek is een mislukt boek. Beeld je een lezer in en schrijf voor die lezer. En hoe groter die groep van ingebeelde lezers, hoe meer kans op succes.
Voorbeeldboek: Stoïcijnse levenskunst van Miriam van Reijen.

2) Neem meerdere perspectieven in

Wie filosofeert, echt filosofeert, bekijkt een kwestie van zo veel mogelijk kanten. Dat betekent niet dat je je eigen perspectief niet serieus neemt, dat houdt in dat je jouw perspectief als een van meerdere benadert. En dat je steeds nieuwe perspectieven zoekt. Goede filosofie maakt de wereld van de lezer wijder, en dat begint bij een schrijver die weidsheid nastreeft.
Voorbeeldboek: Dierentalen van Eva Meijer.

3) Wees urgent

Een schrijver zou alleen dat moeten schrijven wat hem op de vingers brandt, aldus Thomas Mann. Dat brandende verlangen om dat wat jou bezighoudt hier en nu op schrift te stellen, dat wil de lezer ook ervaren. Sterke filosofie is persoonlijke filosofie. Als je niet schrijft omdat je niet anders kan, ben je niet met een boek maar met een hobby bezig.
Voorbeeldboek: De solidariteit van de schok van Dennis de Gruijter

4) Gebruik humor

Filosofie is best een serieuze zaak. We hebben het tenslotte over de samenleving en over al het gekrioel erin en over wat niet al nog meer. Argumenteren is ook een serieuze zaak; het moet wel kloppen wat je beweert. Maar waar staat geschreven dat je schrijfstijl een door-en-door serieuze moet zijn? Presenteer wat je te melden hebt toegankelijk, vrolijk, alsof je er echt zin in hebt. Dat willen we lezen! En dat betekent ook: mik er soms een grap in.
Voorbeeldboek: De erfenis is op van Frank Ankersmit en Leonie Wolters.

5) Wees concreet en abstract

Met luchtkastelen opbouwen omtrent grote begrippen doe je alleen de luchtfietser een plezier. En een verhaal over iets overbekends is nog geen filosofie. Het is het op en neer springen tussen het bekende en het abstracte dat filosofie verhelderend maakt. Abstracties hebben anekdotes nodig, hoe dagelijkser hoe beter. En het alledaagse krijgt betekenis als je het inbedt
in een overkoepelend begrip.
Voorbeeldboek: Alledaagse paradoxen van Max van den Broek.

Klaar om zelf aan de slag te gaan met filosofisch schrijven? Editio en ISVW bieden je nu de helpende hand met de cursus De start van je eigen filosofische boek (fictie of non-fictie). Je doet de cursus online en onder begeleiding van Marc van Dijk. Als afsluiter van de cursus pitch je jouw verhaal voor uitgever Erno Eskens en Florian Jacobs. Dat betekent: serieus kans op een contract! Bekijk de cursus hier.

Toch liever een roman schrijven? Daar hebben we ook een paar tips voor in de aanbieding.