Saar Ponsioen: ‘Uiteindelijk wil je het verhaal vertellen dat diep van binnen brandt’
Saar Ponsioen studeerde in 2016 af aan de Filmacademie in Amsterdam. Met haar afstudeerfilm ‘Grijs is ook een kleur’ won ze o.a. de AVROTROS Scenarioprijs en een Student Oscar in Los Angeles. In 2018 schreef ze als co-schrijver de televisiefilm ‘Free Fight’, die dat jaar genomineerd werd voor twee Gouden Kalveren. Recent heeft ze in een writersroom de scripts voor Follow de Soa (Videoland en Fiction Valley) afgerond. Vanaf 12 augustus begeleidt ze de cursus Scenario Schrijven.
Wanneer wist je dat je scenarioschrijver wilde worden?
Dit ontdekte ik pas laat omdat mijn toelating op de Filmacademie een beetje anders verliep dan normaal. Hoewel ik documentaire wilde gaan studeren, wilde de Filmacademie mij aan de hand van mijn meegezonden script graag in de scenarioklas hebben. Er werd mij een duivels dilemma voorgelegd. Ik heb uiteindelijk gekozen voor scenario en heb daar geen seconde spijt van gehad.
Waar bestaat een goed scenario volgens jou uit?
Een goed scenario valt of staat bij een sterke hoofdpersoon. Hoewel er vast uitzonderingen zijn, draagt de hoofdpersoon het verhaal en dus de film. Ook durft de schrijver van een goed script risico’s te nemen en traditionele vorm te betwisten. Uiteindelijk wil je het verhaal vertellen dat diep van binnen brandt, en omdat het hier om film gaat, zijn daar meerdere manieren voor. Dat is het mooie van cinema.
Stopt het schrijfproces op het moment dat er gefilmd gaat worden? Of ben je voortdurend bij aan het schaven?
Dat verschilt per project en hoeveel tijd en ruimte er is. Ik vind het persoonlijk heel fijn om met de scripts wat repetities bij te wonen. Hier kun je zien en horen of er stukken dialoog tussen zitten die helemaal niet lekker lopen of soms komt de acteur zelf met een aanvulling of ander idee. Dat is waardevol. Als er écht gefilmd gaat worden is het aan de regisseur of er nog geschaafd wordt. Ook dan zullen er scènes tussen zitten die op locatie net een tikkie anders beter tot hun recht komen.
Hoe is het om datgene wat je geschreven hebt, uit handen te geven, en in beeld uitgewerkt te zien worden?
Magisch. Het is heel belangrijk om je als scenarioschrijver te realiseren dat je onderdeel bent van een ketting. Ik geef mijn script door aan de regisseur, acteurs en crew. Zij zullen daar op hun eigen creatieve manier mee omspringen. En dat is belangrijk, want als je een goed script hebt liggen, zou dat moeten optellen. De beelden die de editor aan het einde van de ketting voor zich krijgt, zijn alweer verder gegroeid dan enkel en alleen het script. De editor zal dus ook zijn eigen creatieve keuzes maken om het verhaal tot een mooi verloop te krijgen. Vaak ga je als scenarioschrijver wel kijken in de edit, ook om mee te denken.
Ben je heel erg met een publiek en/of kijkcijfers bezig, tijdens het schrijven?
Met kijkcijfers totaal niet, dat is denk ik ook niet goed om te doen! Het schrijven van een script kan net als een roman een behoorlijk kwetsbaar proces zijn. Het ene moment zit je vol ideeën en goede moed en het andere moment lig je in foetushouding op de grond. Als je je ook nog gaat bezighouden met kijkcijfers wordt je gek! Publiek is overigens wel een ander verhaal. Als ik scènes schrijf heb ik het publiek vaak wel in mijn achterhoofd zitten, omdat je ook wil weten hoe iets zou overkomen. Je wil ze verrassen, ontroeren, verbazen. Bij het schrijven hou je daar zeker rekening mee. Maar uiteindelijk is het schrijven van een goed en degelijk verhaal het belangrijkste.
Heb je tips voor aspirant-scenarioschrijvers?
Koop een Cineville-pas en ga naar veel en alle soorten films, dus niet alleen de westerse! Bedenk tijdens het kijken wat de film goed maakt. Wat valt op? Praat erover met elkaar. Verder: schrijf, maak meters en wees niet te streng voor jezelf. Schrijven is een proces, niet een exacte activiteit.
Met welk project ben je momenteel bezig?
Op dit moment werk ik aan een kleuterserie voor de KRO-NCRV met Lemming Film, een speelfilm met Pupkin Film, een speelfilm in co-schrijverschap met Emily Reekers bij Topkapi Films en een korte film onder de regie van Marit Weerheijm ook bij Topkapi Films.