Jeffrey Spalburg over het schrijven van comedy: ‘De kunst is altijd om het zo dicht mogelijk bij jezelf te houden. ‘

Jeffrey Spalburg is cabaratier, acteur, comedian en schrijver. kunt hem de afgelopen jaren in vele hoedanigheden zijn tegengekomen. In het theater met zijn cabaretvoorstellingen. Als acteur op het podium of op het witte doek, als comedian bij het Comedycafé of als schrijver van TV programma’s. Inmiddels heeft hij al vier cabaretshows op zijn naam staan.  Bij Editio begeleidt hij vanaf eind juli de cursus Comedy Schrijven.

Wanneer wist je dat je comedian wilde worden?

Ik wilde dat eigenlijk altijd al, maar ik wist niet dat dat vak bestond. Toen ik hoorde dat je naar de toneelschool kon gaan, besloot ik om auditie te doen.  Ik werd aangenomen, en hoewel je daar natuurlijk niet specifiek wordt opgeleid tot comedian, heb ik er wel heel veel geleerd. Dat is eigenlijk de start geweest van mijn carrière als comedian.

Had je binnen dat leerproces voorbeelden? Tegen welke comedians keek je op?

Ik maakte kennis met comedy bij het zien van Eddie Murphy’s show ‘Delirious’.  Het was een nieuw gegeven dat een  stand-up-show wereldwijd werd uitgezonden. Daarvoor kon je wel naar comedy luisteren op platen, maar die waren vaak heel moeilijk verkrijgbaar. Toen ik naar hem keek wist ik: ‘wauw, dat wil ik ook.’ Door hem leerde ik vervolgens weer andere comedians kennen – Richard Pryor bijvoorbeeld, die hij vaak imiteerde.

Hoe schrijf je goede comedy?

Er is geen gouden formule voor het schrijven van goede comedy. Er zijn wel heel veel dingen die je kan leren: Hoe werkt een grap? Wat is een goede grapstructuur? En hoe kan je dat inzetten? Dat is het schrijfproces.  Als comedian ben je voortdurend bezig met je materiaal aanscherpen.

Wanneer weet je tijdens dat schrijfproces of  je een goede grap te pakken hebt?

Dat is puur en alleen de ervaring. Na het schrijfproces moet je op het podium kunnen aanvoelen of datgene wat je hebt geschreven, aanslaat of niet. En dat is best een lange zoektocht. Ik heb ook niet de pretentie om te zeggen dat ik mensen met deze cursus kan omdopen tot stand-up-comedian. Het is een kennismaking met comedy schrijven, en ik kan je tools geven waarmee je je vervolgens verder kunt ontwikkelen.

Tijdens de cursus gaan we ook oefenen met het voordragen van comedy. We gaan eerst schrijven, en vervolgens gaan we onze eigen grappen op een live publiek testen. Zo kunnen we kijken of datgene wat je bedacht hebt, ook overkomt op het publiek – en hoe we dat met speltechnieken kunnen verbeteren.

Hoe ga je om met het publiek, tijdens het schrijven?

De kunst is altijd om het zo dicht mogelijk bij jezelf te houden.  Het publiek prikt zo door je heen, wanneer je het over dingen gaat hebben die niet bij jou spelen. Dingen zeggen om alleen maar stoer te doen, bijvoorbeeld. Of een typetje spelen dat je helemaal niet bent. Hoe kwetsbaarder je je durft op te stellen, hoe beter je comedy wordt.

Sommige onderwerpen liggen gevoeliger dan andere. Kun je overal grappen over maken?

Ja, je kunt overal grappen over maken. Maar wees je bewust van de achterliggende boodschap – elk geintje heeft een seintje. Het is heel makkelijk om grappen te maken over onderwerpen die heel erg spelen in de maatschappij, zoals zwarte piet, of #metoo. Maar wat wil je daar precies mee zeggen? Dat is ook een interessant spanningsveld, want er zijn allerlei verschillende manieren om over te brengen wat je vindt.

Heb je tips voor het schrijven van comedy?

De belangrijkste tip is: schrijf zoveel mogelijk. Comedy is a way of life, je bent er de hele dag mee bezig. Je ziet iets, je hoort iets, je voelt iets – daar maak je vervolgens comedy van.