Het Debutantenbal 2018 nadert met rasse schreden en natuurlijk willen we weten hoe de genomineerden van de Debutantenschrijfwedstrijd over Het Boek van de Toekomst (het thema van het bal) denken. Ze zien veranderingen in publicatievormen, het eendimensionale karakter van boeken en in de rol van de lezer. Maar bovenal denken ze – en hopen ze – dat veel bij het oude blijft. Over één ding zijn ze het eens: hoe de wereld ook verandert, schrijvers en lezers zullen elkaar blijven vinden.

‘Sorry bomen, ik denk dat jullie moeten blijven sterven voor schrijvers’

Papier of projectie?
Ondanks vele pogingen om lezers aan de audio-boeken en e-readers te krijgen, hebben de genomineerden veelal een voorkeur voor papier. Britt Vancayseele: ‘De geur, de textuur van de cover, het gewicht in je handen. De onverwachte memorabilia die je soms tussen pagina’s vindt. Dat moet blijven bestaan.’ Zo denkt Tara Kwint er ook over: ‘Vergelijk het maar met het verzamelen van vinyl door muziekliefhebbers.’ Elianne van Elderen zegt het wat grover: ‘Sorry bomen, ik denk dat jullie moeten blijven sterven voor schrijvers.’ Esther Quatfass ziet daarentegen wel iets in een futuristisch boek, dat niet zou misstaan in Black Mirror: ‘Ik zie een boek dat in driedimensionale vorm om mij heen hangt, zowel met tekst als beeld en geluid. Geen opgedrongen filmbeleving, maar via een device dat mijn fantasie bij het lezen projecteert.’

De rol van de lezer en uitgevers
Sandra Visser ziet een grotere rol van de lezer in de toekomst. ‘Het boek wordt interactief. De lezer kan kiezen voor een extra verhaallijn of meer informatie over een personage. Wel blijft de schrijver autonoom: hij bepaalt wanneer en wat de lezer te weten komt.’ Naast de lezer hebben de genomineerden ook zo hun ideeën over uitgevers. Jan de Visscher: ‘Het randgebeuren wint aan belang, maar je scoort pas als een uitgever je boek oppikt. Zij waken over de kwaliteit en in een wereld van overvloed is dat een voordeel.’ Tara Kwint heeft hier wel een kanttekening bij: ‘Uitgevers blijven voorzichtig om te investeren in debutanten. Hierdoor zullen veel schrijvers aangewezen zijn op POD (Print on Demand) en uitgeven in eigen beheer.‘

‘Geen paniek! Verhalen moeten verteld worden en dat blijft tot aan het einde der tijden’

Het voortbestaan van boeken en schrijvers
De genomineerden vrezen geen schrijvers-dystopie. Ze zijn niet bang voor robotschrijvers of ‘slimme’ algoritmes die met big data bestsellers produceren. Ook een verslappende aandachtsspanne van de lezer door sociale media is geen zorg. Koen Caris ziet juist kansen: ‘In deze snelle tijden vol verstrooiing en vermaak komt er steeds meer noodzaak aan de vertraging, investering en focus die een boek van je vraagt.’ Jan de Visscher beaamt dat: ‘Geen paniek! Verhalen moeten verteld worden en dat blijft tot aan het einde der tijden. Daar kan Ludentia Roeter zich in vinden: ‘Verhalen vertellen is datgene wat wij als mensen zijn en wat wij als mensen doen. Dat zal nooit veranderen.’

*

Benieuwd naar de visie op het Boek van de Toekomst van schrijvers als Peter Buwalda, Saskia de Coster, Marieke Lucas Rijneveld, Tom Hofland en nog vele anderen? Kom naar het Debutantenbal 2018. Je kunt zelfs een persoonlijke date regelen voor tips voor jouw toekomstige boek.